Viêm lợi là tình trạng viêm nhiễm mô nướu do tích tụ mảng bám, nếu kéo dài có thể tiến triển thành viêm nha chu. Vấn đề quan trọng là viêm lợi không chỉ ảnh hưởng đến mô nướu mà còn trực tiếp làm giảm thời gian sử dụng và tính ổn định của các loại răng giả—từ hàm tháo, cầu sứ đến implant.Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết cách viêm lợi tác động lên từng phương pháp phục hình răng.
Viêm lợi ảnh hưởng như nào đến răng giả
Viêm lợi không chỉ là vấn đề ở nướu mà còn là yếu tố nguy cơ lớn làm giảm chất lượng và tuổi thọ của các loại răng giả. Răng giả, dù là hàm tháo lắp, cầu răng sứ hay implant, đều phụ thuộc phần lớn vào mô nướu và xương ổ răng xung quanh để giữ được độ ổn định, chắc chắn và bền lâu. Khi lợi bị viêm, cấu trúc nâng đỡ này suy yếu, dẫn đến hàng loạt ảnh hưởng tiêu cực tới chức năng và độ bền của phục hình răng.
1. Viêm lợi gây mất ổn định mô nâng đỡ răng giả
Mô nướu khỏe mạnh có vai trò như một “lớp đệm sinh học” giúp răng giả (đặc biệt là cầu sứ và implant) gắn chặt vào cấu trúc khoang miệng. Khi xảy ra viêm lợi, quá trình viêm làm cho các mô mềm quanh răng bị sưng đỏ, phù nề, chảy máu và giảm độ bám dính. Lúc này, nền tảng hỗ trợ răng giả không còn ổn định, khiến cầu răng lỏng lẻo, implant dễ lung lay, hàm tháo lắp kém khít.
2. Tăng tích tụ mảng bám quanh răng giả
Viêm lợi thường bắt đầu từ mảng bám chứa vi khuẩn bám quanh cổ răng hoặc chân răng. Khi đeo răng giả, đặc biệt là loại gắn cố định như cầu sứ hoặc implant, các khe tiếp giáp giữa răng giả và nướu là nơi lý tưởng để vi khuẩn phát triển. Nếu không vệ sinh kỹ hoặc khi viêm lợi làm nướu co rút, mảng bám tích tụ dễ dàng hơn và nhanh chóng trở thành ổ vi khuẩn gây viêm nặng hơn.
Viêm lợi thường bắt đầu từ mảng bám chứa vi khuẩn bám quanh cổ răng hoặc chân răng.
Tại sao ảnh hưởng: Vì răng giả không có cảm giác như răng thật, nên người bệnh thường không nhận biết kịp thời khi có sự tích tụ mảng bám hoặc viêm lan rộng.
3. Viêm lợi làm co rút nướu và lộ chân răng, chân răng giả
Một trong những hậu quả nặng nề của viêm lợi là tụt nướu – tức nướu co rút và để lộ phần chân răng hoặc chân trụ cầu/implant. Điều này khiến răng giả trông mất thẩm mỹ, làm thức ăn dễ mắc vào các khe hở và gây hôi miệng hoặc viêm tái phát liên tục.
Trong trường hợp implant: Viêm quanh implant (peri-implantitis) không chỉ làm mất mô mềm mà còn hủy hoại xương hàm quanh trụ, dẫn đến thất bại cấy ghép.
4. Viêm lợi làm giảm khả năng chịu lực của răng giả
Khi lợi bị viêm, vùng tiếp xúc giữa răng giả và mô nướu bị sưng đau, khiến người bệnh có xu hướng nhai lệch, giảm lực nhai hoặc không ăn uống bình thường. Trong thời gian dài, điều này ảnh hưởng đến độ bền cơ học của răng giả, làm nứt vỡ phục hình (như cầu sứ hoặc mão sứ) hoặc khiến hàm tháo lắp bị cong vênh.
5. Viêm lợi gây kích ứng kéo dài và làm hỏng cấu trúc vật liệu răng giả
Ở những người mang hàm tháo lắp, viêm lợi mãn tính có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, đau đớn khi đeo hàm. Một số trường hợp, viêm nhiễm và môi trường acid từ vi khuẩn còn làm ăn mòn nhẹ phần nền nhựa hoặc kim loại của hàm tháo lắp. Tương tự, nếu nướu viêm khiến cầu răng không còn khít, nước bọt và thức ăn lọt vào sẽ gây hỏng xi măng gắn cầu.
Viêm lợi gây kích ứng kéo dài và làm hỏng cấu trúc vật liệu răng giả
6. Viêm lợi làm tăng nguy cơ thất bại răng giả sớm
Thông thường, các loại răng giả có tuổi thọ trung bình như sau:
- Hàm tháo lắp: 5–7 năm
- Cầu răng sứ: 8–10 năm
- Implant: 15 năm trở lên (nếu chăm sóc đúng cách)
Tuy nhiên, với người bị viêm lợi không điều trị hoặc chăm sóc sai cách, tuổi thọ này có thể giảm từ 30% đến 50% do các biến chứng nêu trên. Hậu quả là người bệnh phải làm lại phục hình, tốn thêm chi phí, thời gian và có thể mất thêm răng thật.
Viêm lợi làm giảm tuổi thọ của răng giả ra sao?
Viêm lợi không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác đau nhức hay sưng đỏ vùng nướu mà còn là một trong những nguyên nhân trực tiếp khiến tuổi thọ của răng giả bị rút ngắn. Dù là hàm tháo lắp, cầu răng sứ hay cấy ghép implant, tất cả đều cần môi trường khoang miệng khỏe mạnh để tồn tại lâu dài. Khi viêm lợi xảy ra, không chỉ mô nướu bị tổn thương mà các cấu trúc hỗ trợ phục hình răng cũng yếu dần, dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng, hỏng hóc hoặc thậm chí phải thay thế toàn bộ.
Phương pháp hàm tháo lắp
Tác động của viêm lợi:
Hàm tháo lắp là dạng răng giả phổ biến, được đặt trên mô nướu để thay thế cho một phần hoặc toàn bộ răng đã mất. Khi nướu bị viêm, vùng tiếp xúc giữa nền hàm và lợi bị sưng, mềm, dễ đau khi nhai, khiến người bệnh ngại sử dụng hàm giả. Tình trạng này khiến hàm tháo lắp bị lệch khớp cắn, mòn nền nhựa, và gây thêm áp lực lên vùng nướu đã viêm, tạo thành vòng xoắn bệnh lý.
Hậu quả:
- Hàm dễ lỏng, gây trầy xước niêm mạc miệng.
- Viêm tái phát dẫn đến tụt lợi, làm giảm bề mặt tiếp xúc.
- Người bệnh có nguy cơ phải thay hàm mới sau 3–4 năm, thay vì 5–7 năm như bình thường.
Phương pháp cầu răng sứ
Tác động của viêm lợi:
Cầu răng sứ được gắn cố định lên các răng trụ (răng thật được mài nhỏ). Viêm lợi quanh chân răng trụ là mối nguy lớn nhất đối với tuổi thọ của cầu sứ. Khi nướu viêm, vi khuẩn dễ dàng len lỏi vào các khe hở giữa mão sứ và nướu, làm hở chân răng, sâu chân trụ hoặc thậm chí viêm tủy.
Hậu quả:
- Cầu răng bị lung lay do răng trụ yếu dần.
- Hở nướu làm mất tính thẩm mỹ và giảm chức năng nhai.
- Nếu răng trụ tổn thương nặng, toàn bộ cầu phải tháo bỏ và làm lại từ đầu.
- Tuổi thọ cầu sứ có thể chỉ còn 3–5 năm thay vì 8–10 năm.
Phương pháp cấy ghép Implant
Tác động của viêm lợi:
Implant là giải pháp hiện đại nhất, nhưng cũng là phương pháp nhạy cảm nhất với các bệnh lý viêm nướu. Viêm quanh implant (Peri-implantitis) là dạng viêm lợi đặc thù, có thể phá hủy mô mềm và xương quanh trụ titan.
Viêm quanh implant là dạng viêm lợi đặc thù, có thể phá hủy mô mềm và xương quanh trụ titan.
Nếu không điều trị kịp thời, mô xương tiêu biến, trụ implant sẽ mất độ ổn định, làm mão sứ lung lay hoặc rơi ra. Vì implant không có dây chằng nha chu như răng thật, viêm diễn tiến nhanh và nghiêm trọng hơn nhiều.
Hậu quả:
- Implant bị đào thải, bắt buộc phải tháo bỏ.
- Việc cấy lại implant trở nên khó khăn do mất xương.
- Tốn kém thêm chi phí ghép xương, phục hình lại từ đầu.
- Tuổi thọ implant có thể rút xuống chỉ còn 5–7 năm thay vì trọn đời.
Kết luận
Viêm lợi không chỉ ảnh hưởng đến mô nướu mà còn trực tiếp làm giảm thời gian sử dụng và tính ổn định của các loại răng giả từ hàm tháo lắp, cầu sứ đến cấy ghép implant. Những điều trị nha khoa này buộc phải dựa vào mô nướu khỏe mạnh; khi lợi viêm, hiệu quả cố định suy giảm, dễ gây hư hỏng hoặc biến chứng. Vì vậy, duy trì vệ sinh tốt, khám răng định kỳ và điều trị viêm lợi kịp thời là chìa khóa giúp kéo dài tuổi thọ và hiệu quả của răng giả.
Nguồn tham khảo:
dentistwoodburymn. (2023, September 8). All-on-4 Dental Implant Cost: What You Need to Know. Tamarack Hills Family Dental; Dentist Woodbury.
PubMed Central. (2019). Health-Related Quality of Life Instruments for Children With Cochlear Implants. Ear and Hearing, 40(3), 592–604.
